Το Καρναβάλι στη Ελλάδα, γνωστό ως Απόκριες είναι μία περίοδος φαγητού, ποτού, χορού και μεταμφίεσης. Παραδοσιακά αρχίζει δέκα εβδομάδες πριν το Πάσχα και κορυφώνεται το Σαββατοκύριακο πριν την Καθαρά Δευτέρα. Οι ρίζες των καρναβαλικών εορτασμών και εθίμων ανάγονται στην αρχαία Ελλάδα και συνδέονται με τη λατρεία του Διονύσου, θεού του κρασιού και της γιορτής.

Το Καρναβάλι ξεκινά επίσημα με το άνοιγμα του Τριωδίου. Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου που προηγείται της Καθαράς Δευτέρας, καρναβαλικές εκδηλώσεις κορυφώνονται σε όλη την Ελλάδα με παρελάσεις, μεταμφιέσεις και αναβίωση πολλών παραδοσιακών εθίμων σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Καρναβάλι και πόλεις

Καρναβάλι Πάτρας

Πάτρα: ο βασιλιάς του ελληνικού καρναβαλιού. Η πόλη λιμάνι της Πάτρας φιλοξενεί το μεγαλύτερο Καρναβάλι στην Ελλάδα και από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης. Το Καρναβάλι διαθέτει ποικιλία εκδηλώσεων, παρελάσεις, κυνήγι θησαυρού, παιδικό καρναβάλι, θέατρο του δρόμου και πολλά άλλα δρώμενα. Το Καρναβάλι φτάνει στο απόγειό του με καλλιτεχνική και σατιρική παρέλαση αρμάτων την Κυριακή με το Βασιλιά Καρνάβαλο και τη βασίλισσα σε όλο της το μεγαλείο.

Ξάνθη: το λαογραφικό Καρναβάλι

Η πόλη της Ξάνθης φιλοξενεί ένα από τα πιο δημοφιλή καρναβάλια της χώρας. Ξεκίνησε το 1966 και στην πορεία του χρόνου ενσωμάτωσε πολλά παραδοσιακά στοιχεία. Το αποκορύφωμα του είναι η παρέλαση του Σαββάτου με μία ολονύκτια λαϊκή μουσική γιορτή. Την Κυριακή της Τυρινής είναι το έθιμο της καύσης του Τζάρου, ανθρώπινου ομοιώματος τοποθετημένου στην κορυφή ενός σωρού από φρύγανα, το οποίο γίνεται στην κορυφή της γέφυρας του Κόσυνθου ποταμού. Σύμφωνα με την παράδοση η καύση του Τζάρου θα κρατήσει μακριά τους ψύλλους το καλοκαίρι.

Καρναβάλι Ρεθύμνου
Ρέθυμνο: η Βενετία συναντά τον Διόνυσο

Η βενετσιάνικη παράδοση συναντά την κρητική λαογραφία και αρχαίες πρακτικές στο όμορφο αναγεννησιακό Ρέθυμνο. Η παρέλαση των αρμάτων της 6ης Μαρτίου είναι το αποκορύφωμα των εορτασμών που διαρκούν ένα μήνα. Τα περίφημα κυνήγι του θησαυρού και το BelCantoδείχνει τις μακρινές ενετικές ρίζες του καρναβαλιού ενώ άλλα αποκριάτικα έθιμα συμβαίνουν σε χωριά κοντά στο Ρέθυμνο όπως μουντζούρωμα ή κλοπή της νύφης.

Παραδοσιακές γιορτές
Οι Μπούλες & Γενίτσαροι της Νάουσας

Αυτό το παλιό έθιμο περιλαμβάνει λαϊκά και ιστορικά στοιχεία καθώς και κατάλοιπα συγκρούσεων με τους Οθωμανούς. Οι συμμετέχοντες στο Καρναβάλι στολίζονται με κομψές μινιμαλιστικές μάσκες και ασημένια πλαστρόν νομίσματα, οι Γενίτσαροι ενώ οι Μπούλες είναι άνδρες ντυμένοι σαν γυναίκες.

Το Μπουρανί Τιρνάβου

Η θεσσαλική πόλη του Τιρνάβου γιορτάζει το καρναβάλι με το εξαιρετικά δημοφιλές έθιμο του Μπουρανί: ένα λαογραφικό έθιμο που γιορτάζει το φαλλό ως σύμβολο της αναπαραγωγής και της γονιμότητας. Αυτή η διονυσιακή γιορτή κορυφώνεται την Καθαρά Δευτέρα και περιλαμβάνει φαλλικά ομοιώματα, άσεμνο λεξιλόγιο και χειρονομίες, άσεμνα αποκριάτικα τραγούδια καθώς και εξαιρετικό ντόπιο τσίπουρο το οποίο πίνεται από σκεύη σε φαλλικό σχήμα.

Το έθιμο του «Γέρου, της Κορέλας και του Φράγκου» της Σκύρου

Το Καρναβάλι στο νησί της Σκύρου ζωντανεύει με τους ήχους κουδούνων που φορούν οι άνδρες στη μέση, οι οποίοι λαμβάνουν μέρος στο καρναβάλι με το ρόλο του γέρου, ντυμένοι με μαύρη κάπα με κουκούλα και δέρμα κατσίκας. Οι «γέροι» τρέχουν στους δρόμους ατομικά ή ομαδικά. Τραγουδώντας, χορεύοντας και κάνοντας όσο το δυνατόν περισσότερο θόρυβο.

Η «ταφή της Μάσκας» στη Ζάκυνθο

Ενώ η καύση του καρνάβαλου είναι ευρέως διαδεδομένη στην Ελλάδα, στη Ζάκυνθο ακολουθούν άλλη τελετουργική παράδοση. Μετά από το βενετσιάνικο καρναβάλι Giostraμε ιππομαχίες, την τελευταία Κυριακή γίνεται η κηδεία της Μάσκας (καρναβάλι Povero) όπου οι καρναβαλιστές σε μία αναπαράσταση παρωδία κηδείας, με άφθονο γέλιο συνοδεύουν τον Καρνάβαλο στην τελευταία του κατοικία συνοδευόμενος από θλιμμένους συγγενείς.

Αλευρομουτζουρώματα στο Γαλαξίδι

Το Γαλαξίδι είναι ένας από τους κορυφαίους προορισμούς για τις Απόκριες. Κατά τη διάρκεια του Καρναβαλιού αναβιώνει το μοναδικό έθιμο «αλευρομουτζουρώματα» που χρονολογείται από την περίοδο ακμής του εμπορικού στόλου ως μία διασκεδαστική εκδήλωση για την αναχώρηση ναυτών στο τέλος της Αποκριάς. Τη Καθαρά Δευτέρα το Γαλαξίδι μετατρέπεται σε πεδίο μάχης καθώς εκατοντάδες άνθρωποι πετούν ο ένας στον άλλο ανελέητα άφθονες ποσότητες χρωματισμένου αλευριού ταυτόχρονα χορεύοντας και πηδώντας πάνω και γύρω από φωτιές.